Centra odpowiedzialności - istota i zasady wyodrębniania

Centra odpowiedzialności (ośrodki odpowiedzialności lub też centra decyzyjne) to segmenty działalności przedsiębiorstwa lub jego wewnętrzne jednostki, dla których został ustalony pewien zakres zadań i odpowiadający mu zakres odpowiedzialności.

Za osiągane wyniki danego centrum jest odpowiedzialny kierownik tego centrum. Może być on za nie rozliczany na podstawie syntetycznych mierników oceny, których rodzaj jest zależny od typu ośrodka odpowiedzialności. Centra odpowiedzialności są odpowiednikami jednostek budżetowych, z tym, że jednostki budżetowe zakres swojej odpowiedzialności ujmują liczbowo (finansowo) w budżetach przychodowych i kosztowych.

Właściwe wyodrębnienie centrów odpowiedzialności jest kluczowym elementem jakichkolwiek prac controllingowych. Skoro każdy element struktury organizacyjnej ma wpływ na ogólny wynika finansowy firmy, to wpływ ten powinien zostać wyraźnie określony, co umożliwi przypisanie do niego odpowiedzialności poszczególnych kierowników. Należy pamiętać, że właściwe wyodrębnienie centrów charakteryzuje się:

* obciążeniem każdego kierownika odpowiedzialnością proporcjonalnie do delegowanych uprawnień,
* faktycznym (a nie pozornym) wpływaniem kierowników centrów na te pozycje planów, za realizacje których są odpowiedzialni,
* ocenianiem kierowników centrów za te wielkości, na które mają realny wpływ.

Typowe rozwiązania zarządcze, które z perspektywy skuteczności ich funkcjonowania ewidentnie wymagają stworzenia mapy centrów odpowiedzialności, to:

* Budżetowanie,
* Zarządzanie procesami,
* Rachunek kosztów działań,
* Zaawansowany system motywacyjny.

Źródło: www.archman.pl