Jakie cele może realizować fundacja rodzinna i jak je wybrać?

Fundacja rodzinna to  nowe rozwiązanie legislacyjne, które ma służyć ukierunkowaniu sukcesji firm rodzinnych. Może ona zostać utworzona w celu ochrony gromadzonego majątku poprzez realizację określonych celów. Jakie cele może realizować fundacja rodzinna?

Czemu służy utworzenie fundacji rodzinnej?

Fundacja rodzinna to osoba prawna tworzona na podstawie przepisów ustawy o fundacji rodzinnej. Podlega wpisowi do rejestru fundacji rodzinnych prowadzonych przez Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim.
Celem utworzenia fundacji rodzinnej jest koncentracja majątku, który z założenia ma skupiać się w jednym podmiocie. W fundacjach rodzinnych nie ma wspólników i udziałowców, więc znacznie mniejsze jest też ryzyko rozproszenia kapitału. Beneficjenci nie mogą zbyć swoich praw i obowiązków na inne osoby, więc osoby skład fundacji jest ściśle kontrolowany. Mogą się jedynie ich zrzec, ale jest to równoznaczne z utratą statusu beneficjenta.
Warto zwrócić uwagę, że fundacje rodzinne to rozwiązanie przewidziane raczej dla dużych majątków rodzinnych. Zgodnie z art. 17 ustawy minimalna wartość funduszu założycielskiego nie może być mniejsza niż 100 tysięcy złotych.

Jak określić cele fundacji rodzinnej?

Cel fundacji rodzinnej został określony w art. 2 ustawy. Ustawodawca zdefiniował go w sposób mocno ogólnikowy, jako gromadzenie mienia, zarządzane nim w interesie beneficjentów oraz spełnianie świadczeń na ich rzecz. Szczegółowo cel powinien on zostać określony w statucie fundacji, choć można spodziewać się, że zwykle będzie nim prowadzenie działalności gospodarczej, rzadziej zarządzanie posiadanym już majątkiem.

Ustawa o fundacji rodzinnej przyznaje podmiotom możliwość prowadzenia działalności gospodarczej o określonym profilu, który został wskazany w art. 5 i obejmuje m.in:

• najem, dzierżawę lub udostępnianie mienia do korzystania na innej podstawie;
• nabywanie i zbywanie papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze;
• udzielanie pożyczek spółkom kapitałowym lub osobowym, w których fundacja rodzinna posiada udziały lub akcje albo pożyczek na rzecz beneficjentów;
• wytwarzanie produktów roślinnych i zwierzęcych;
• gospodarkę leśną.

Określając cel fundacj,i warto wziąć pod uwagę kwalifikacje i doświadczenie nie tylko fundatora, ale również osób, które w przyszłości przejmą prowadzenie interesów osoby prawnej tak, aby mogła ona dalej pełnić swoją funkcję.

Jak przebiega założenie fundacji rodzinnej?

Założenie fundacji rodzinnej do złudzenia przypomina proces tworzenia spółki kapitałowej. Pierwszym etapem jest złożenie oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej oraz ustalenie brzmienia statutu wraz ze sporządzeniem spisu mienia.

Kolejny etap to ustanowienie organów fundacji, czyli zarządu, rady nadzorczej (jest obligatoryjna, jeżeli beneficjentów jest więcej niż 25) oraz zgromadzenia beneficjentów. Następnie należy wnieść fundusz założycielski oraz złożyć wniosek o wpis fundacji rodzinnej do rejestru. Fundusz co do zasady powinien zostać wniesiony przed wpisem do rejestru, chyba że fundację utworzono w testamencie. Wtedy termin wydłuża się do 2 lat.

Choć za wcześnie jeszcze na wyciąganie wniosków dotyczących skuteczności nowego rozwiązania wiele wskazuje, że fundacje rodzinne mogą pomóc w konsolidacji rodzinnych biznesów. Osoby zainteresowane tworzeniem takich osób prawnych powinny korzystać ze wsparcia kancelarii prawnych, które zapewnią odpowiednie wsparcie na etapie rejestracji i dalszego działania.